KINTSAY

Scientific name: Apium graveolens Linn.; Apium dulce Mill.

Common name: Kintsay, Quichay (Tagalog), Celery (Ingles)

An kintsay o celery an usa nga ordinary nga utanon nga napapalit sa merkado. Guti-ay in nga tanom nga may mayumo nga mga sanga. Sa Pilipinas, duha nga klase san tanom nga kinchai an nabubuhi: usa nga mas magasa nga klase nga mahihikit-an sa hamugbo nga mga lulugar (Chinese celery), an usa naman mao an magtambok an mga sanga nga natubo sa mga hatag-as nga lugar pareho san sa Benguet (ordinary nga Celery). Nagtikang an kintsay sa nasod san Europa ngan Hilagang Asya.

NANO AN MGA SUSTANSYA NGAN KEMIKAL NGA PUWEDE MAKUHA SA KINTSAY?

An tanom nga kintsay an mayda glucoside, apiin, mannite at inosite. An liso naman sini ay damo flavonoids, anthrons, xanthons and tannins. Usa nga pag-aradman an nagsiring nga ini nga utan an mayda calories, vitamin K, molybdenum, folate, potassium, fiber, manganese, vitamin B2, pantothenic acid, copper, calcium, vitamin C, vitamin B6, magnesium ngan vitamin A.

NANO NGA PARTE SIN NGA TANOM AN NAGAGAMIT NGA BULONG, NGAN NANO AN PROSESO?

An bug-os nga tanom san kintsay an puwede kaonon ngan gamiton sa pagbulong. Puwede in kuhaan duga, itampos, iglaga ngan imnon nga baga an tsaa.

NANO AN MGA SAKIT NGA PUWEDE MABULONG SAN KINTSAY?

1. Makuri nga Pag-ihi. Maglaga san dahon ngan sanga san kintsay ngan inumon.

2. Hikab. Puwede makabulong san kinukurian pag ginhawa o hikab pinaagi san paghamot san dinikdik nga

    liso san kintsay. Ginpuputos sa malimpyo nga tela an mga rinudos nga liso antis simhoton, pero puwede

    liwat inumon an ginlagaan san liso sini.

3. Altapresyon. Nabulig liwat in pagpa hamubo san presyon san dugo an pagkaon san dahon ngan sanga san

    kintsay.

4. Rayuma. An regular nga pagkaon san kintsay an nakakabulig nga maibanan an pagsakit san mga

    kasukasuan san rayuma. Pareho liwat an  epekto sin san pag-inom san ginlagaan san liso buto san kintsay.

5. Gout. Ag regular nga pagkaon san kintsay an nakakabulig liwat san pag-paiban san epekto san gout sa

    lawas.

6. Pagkarubat san mga cells hiunong san free radical. May makusog nga antioxidant an katas san kintsay,

    mao nga makakabulig an pag-inom sini para maibanan an pagkarubat san mga cells san lawas, halimbawa

    nala an pagkurunot san mga panit.

7. Pagkarubat san atay. Nakakabulig san pagkaupay san narubat nga atay an regular nga pagkaon san utan

     nga kintsay.

8. Kanser. Damo na pag-aram an nagsisiring nga may maupay in nga epekto sa tawo nga mayda sakit nga

    kanser an pag-inom san duga san kintsay.