LUYANG DILAW

Luyang dilaw sa tagalog o Turmeric sa English

(Scientific name : Curcuma xanthorrhiza Naves, Curcuma domestica Valeton, Jiang huang (China)) Gintatawag in liwat nga Angay sa Pampanga, Kalabaga, Kalawag sa Kalauag, Kinamboy, Kinamboi, Kulalo, Lampuyang sa Bisaya, Pangar sa Pangasinan, Kulyaw, Kunig sa Ilokos.

Kasagaran nga ginagamit nga rekado sa panluto, pampakolor ngan pulbos sa curry.   Mayda in iron, calcium at phosphorus.   An presko nga duga san ugat sini an ginagamit nga anthelmintic, puwede liwat nga antisiptiko sa mga samad pina-agi san pagrodos sa ugat ngan pagtampos sa samad o rangos.   

San pag-estudyar sini, gintutuod nga nakakabulig nga therapeutics, antioxidant, antibacterial, antifungal, antiviral, hepatoprotective, immunomodulatory, ngan mayda in liwat anticarcinogenic nga epekto. Ginagamit in nga pamahid, lana ngan losyon, mayda din liwat pampagana nga hamot.  An mga kemikal sin mao an Flavonoid Curcumin (diferuloylmethane),  mayda in liwat lana nga madali magmara, pareho san tumerone, zingiberone ngan atlantone.

Bulong an Ugat sa:

- UTI, sakit san tiyan, kabag, arthritis, samad, rangos o bun-og, ketong, problema sa atay, panmanas, kagat san mananap, punggod, sip-on, ubo, Kagat san linta, Piang.

 Bulong an Bukad sa:

- Buni, Parasitic skin infections

PROSESO SAN PAG-GAMIT:

Nga pamahid:

1.   Hugasan an waray parut nga luya, tiroson san gudti.

2.   Ighalo san lana san lubi nga tunga san baso.

3.    Igisa an hinalo sa maluya nga kalayo sa sulod san lima ka minutos.

4.    Haonon ngan papiniton.

5.  Igpahid sa apektado nga parte san lawas.

Kun inumon

1.     Hugasan an waray parut nga luya, tiroson san gudti.

2.     Ihalo sa tulo ka baso nga tubig an tiniros nga luya.

3.     Pakaladkaran sa sulod san 5-10 minutos.

4.     Haonon, saraan ngan papiniton.

5.   Mag-inom san usa ka baso, sa tulo ka beses sa usa ka adlaw.

Nga Antiseptiko

1. Ruduson an ugat san luya ngan ibutang pantampos san samad o sa hubag.